به بهانه پخش فیلم «مهمان مامان» مروری بر محتوا و ساختار این فیلم سینمایی خواهیم داشت.
به گزارش آی‌فیلم به نقل از مهر، داريوش مهرجويی از سالهای ابتدای فعاليت خود درعرصه كارگردانی سينما به مولفه مخاطب توجه داشت. هر چند كه او از جمله كارگردان های پيشرو سينمای ايران به شمار می رود و در دوره ای كه آثار مبتذل فيلمفارسی بر اين عرصه سايه سنگين خود را انداخته است، او در دومين تجربه فيلمسازی اش فيلم سينمايی " گاو " را توليد می كند كه يك اثر كاملا" هنری است. اما در طول فعاليت كاری خود همواره توجه خاصی به مخاطب نشان می دهد و جذب بيننده بيشتر به سينما را دليلی بر اشاعه فساد يا ضعف كيفی اثر به شمار نمی آورد.
مهرجويی در هجدهمين ساخته سينمايی خود با عنوان مهمان مامان عنصر توجه به افراد كم درآمد و ضعيف اجتماع را در كنار جذب مخاطب و كمدی ظريفی قرار می دهد تا هم اثرش نسبت به ساير فيلمسازان متفاوت باشد و هم معنا و جذابيت را در كنار هم قرار داده باشد. در اين فيلم بيش از همه كارگردان به مساله صميميت فيلم تاكيد می كند. عنصری كه به صورت آكادميک و چارچوب بندی شده قابل تعريف نيست، اما به صورت جدی از سوی مخاطب احساس می شود و بيننده به لمس چنين حسی نياز دارد.
فيلمنامه اين فيلم براساس داستانی از هوشنگ مرادی كرمانی است كه توسط داريوش مهر جويی و حميده محمدی فر نوشته شده است. نگارش داستان اوليه فيلم به وسيله مرادی كرمانی دليل بسيار محكم و روشنی بر مردمی بودن قصه است. او همواره در آثار خود به سراغ شخصيت هايی می رود كه از سوی اقشار مختلف مردم قابل لمس باشد و طبقات متوسط و پايين جامعه در بازشناسی شخصيت های داستان خود رغبت بيشتری از خود نشان می دهند. به اين وسيله نويسنده با طيف بسيار وسيعی از مخاطبين روبرو است كه در اصل داستان برای آنها نوشته شده است. از طرف ديگر، مرادی كرمانی داستان هايش را بسيار ساده می نويسد و طرح كلی داستان همانند شخصيت هايش افرادی عادی در برخورد با اتفاقاتی معمولی هستند. اما همواره نگاه متفاوت اين شخصيت ها به مسائل و موضوع های مختلف و تلاش پيگير و اميدوارانه به رفع موانع و مشكلات بخشی از زيبايی های داستان پردازی مرادی كرمانی را تشكيل می دهد.
داستان فيلم" ميهمان مامان " به بخشی از زندگی خانواده هايی تهی دست می پردازد كه در كنار هم در يک خانه بسيار بزرگ قديمی زندگی می كنند. داستان اين فيلم از جايی آغاز می شود كه مادر يكی از خانواده های ساكن در اين خانه از آمدن خواهر زاده اش به همان عروس جوانش با اطلاع می شود. اما او كه چيزی در خانه ندارد از اين موضوع ناراحت می شود. با اين حال به هر طريق كه شده اين مرحله را رد می كند. ولی اصرارهای بی اندازه و بی حد شوهر اين زن باعث می شود كه اين زوج جوان براي شام بمانند. مادر به تكاپو می افتد تا بساط شام را آماده كند، همخانه ها و يكی از دوستان قديمی زن به كمک او می شتابند تا زن به آرزوی خود برسد. سفره ای بزرگ پهن كند و تمامی اهالی خانه را در كنار سفره بنشاند.
" مهمان مامان " در ميان 10 فيلم پر فروش 9 ماه نخست سال 1383 پس از فيلم های سينمايی " مارمولك " به كارگردانی كمال تبريزی، " كما " ساخته آرش معيريان و " دوئل " اثر احمد رضا درويش با 600 ميليون تومان موفق شد با فروشی معادل 500 ميليون تومان عنوان پنجمين فيلم پر فروش سال گذشته را به خود اختصاص دهد. اين در حالی است كه هزينه های توليد اين فيلم به وسيله سازمان صدا و سيما به عنوان بزرگترين سرمايه گذار اين فيلم پرداخت شده بود و برای ساخت آن مبلغ چندان زيادی هزينه نشده بود.
در اين فيلم محمد رضا شريفي نيا بار ديگر به عنوان مجري طرح در كنار مهرجويی حضور يافت كه همين مسئله علاوه بر اينكه شرايط توليد را براي اين كارگردان حرفه ای ساخت در انتخاب بازيگر نيز موثر بود و مهرجويی تعدادی از بازيگران خوب و شناخته شده سينمای ايران را گرد هم آورد كه به خوبی با نقش های خود هماهنگ بودند. گلاب آدينه، امين حيايی، پارسا پيروز فر، حسن پور شيرازی، نسرين مقانلو، فريده سپاه منصور، مليكا شريفی نيا، رحمان حسينی، جواد زيتونی، اكبر قدمی و ... بازيگران اين فيلم را تشكيل می دهند.
گلاب آدينه كه پس از سالها دوری از سينما با بازی در نقش نخست اين فيلم دوباره به عرصه بازيگری در فيلم بازگشته بود، بدون شک بهترين انتخاب برای ايفای نقش مادری مظلوم، پر جنب و جوش، كم توقع، مهربان و خسته از زمانه بود. او با بازی بسيار روان و درخور توجهی كه از خود ايفا كند، بدون اينكه دست به اغراق های آزار دهنده بزند، با كمترين حركات و استفاده مناسب از ميميک، بيان و بدن خود به خوبی حس همذات پنداری بيننده را بر انگيخت و مخاطب را در نزديكی هر چه بيشتر به فيلم كمک كرد. در اين بين شخصيت و نوع بازی پارسا پيروز فر يكی از نقش های به ياد ماندنی سينما و شايد بهترين نقش اين بازيگر را به وجود آورد.
پارسا پيروزفر در اين فيلم نقش مرد معتاد جوانی را بازی می كند كه با وجود برخورداری از خانواده ای ثروتمند در خانه ای قديمی همراه با همسر باردارش زندگی می گذراند. اما معتادی كه مهرجويی در اين فيلم خلق می كند، با ساير معتادانی كه تاكنون خلق شده بودند، به شدت متفاوت و به عبارتی شاخص بود. پيروز فر نقش معتادی را بازی می كرد كه كتك زدن همسرش به خاطر مخفی كردن مواد مخدر و حمله خواهر زاده مادر برای دفاع از زن باردار از محبوبيت اين شخصيت كم نكرد و با حركات شيرينی كه در طول داستان از خود نشان داد و همراهی با همسايه ها برای تدارك شام و رفتن به خانه پدری اش برای گرفتن مايحتاج پخت غذا اين معتاد را با ديگران متفاوت كرد. پيروز فر هم برای بازی در اين نقش از خود انعطاف زيادی نشان داد و موفق به خلق يك شخصيت منحصر به فرد شد.
امين حيايی نيز در اين فيلم نقش دانشجوی داروسازی را بسيار خوب و شيرين ايفا كرد. چنان كه گنجاندن حرف های فلسفی كارگردان در دهان اين دانشجو كه از شادی در زندگی صحبت می كرد و آرزوی اين دانشجو برای اختراع ماده ای كه افراد را با وجود همه مسائل مشكلات بتواند شاداب و سرزنده نگه دارد، با شخصيت كلی دانشجو هماهنگ بود و حرف های او به دل و ذهن مخاطب مي نشست.
اما مهرجويی در " مهمان مامان " در پس فضای شاد و شيرين و پرتحركی كه خلق كرده بود، به دنبال طرح مسائلی اجتماعی و كاملا" عمومی بود. طرح بيكاری پدر خانواده و قربانی شدن در راه سينما، وجود مشكلات شديد مالی و درآمدی در خانواده های متوسط پايين شهر با وجود توقع كم از زندگی و صميمت افراد كم درآمد به خاطر برخورداری از احساس مشترک و زندگی در كنار همديگر از جمله مسائلی است كه بسيار تلويحی و شيرين از سوی كارگردان فيلم مطرح می شود.
مهرجويی در " مهمان مامان " به سراغ برخی از مولفه هايی رفته بود كه در فيلم سينمايی " اجاره نشين ها " نيز از آن بهره بود و اتفاقا" نتيجه خوبی هم عايدش شده بود.حتی برخی از سكانس های اين فيلم - از جمله سكانس پهن شدن سفره بزرگ و نشستن تمامی اهالی به قصد صرف شام همراه با نوعی صميميت - مويد اين مساله است كه مهرجويی به دنبال تكرار تجربه موفقی بود كه در " مهمان مامان " به دست آورده بود.
بیشتر بخوانید:
آی‌فیلمی‌ها مهمان مامان می‌شوند
با کارنامه کاری داریوش مهرجویی بیشتر آشنا شوید
م ن/ س م
